جدیدترین آرای دیوان عدالت جهت تعلق مستمری پدر به دختر مطلقه

ممکن است این سوال برای هر دختری بعد از طلاق پیش آید که اگر پس‌ از طلاق به دلایل مختلفی توانایی کار کردن را نداشته باشد ، چند درصد از حقوق پدر به او تعلق خواهد گرفت ؟ مطابق با قانون قبلی سازمان تامین اجتماعی ، مستمری بگیری که فوت شده ، پنجاه درصد از حقوق او به همسر دائمی ( و در صورتی که متوفی چند همسر دائم داشته باشد ، مستمری میان آن ها به تساوی تقسیم می شود ) و پنجاه درصد باقی مانده به فرزندان باقی مانده از متوفی ، تعلق خواهد گرفت . این تقسیم بندی حقوق ، در واقع باعث ایجاد اعتراضات و نارضایتی های بسیاری به قوانین سازمان تامین اجتماعی شد و در نهایت این اعتراضات ، باعث ایجاد بازنگری در ماده هشتاد و سوم قانون تامین اجتماعی گردید .

بعد از اصلاح بر طبق ماده مذکور ، چنانچه مستمری بگیر فوت شده ، فرزندی نداشته باشد ، در این صورت تمام حقوق او به همسرش پرداخت خواهد شد . حال ممکن است ، این سوال پیش آید که آیا طلاق دختر متوفی و همچنین بازگشت او باعث تقسیم حقوق متوفی میان دختر و مادر می شود یا خیر ؟ بر اساس قانون جدید تامین اجتماعی ، سهم هر فرزند بعد از فوت پدر از مستمری ، بیست و پنج درصد می باشد . البته اگر فرزندان فرد بازنشسته ، هم پدر و هم مادرشان را از دست دهند ، در این صورت سهم آن ها دو برابر خواهد شد . با این تفاسیر ، دختری که از همسر خود طلاق می گیرد ، و به خانه پدری باز می گردد ، تنها بیست و پنج درصد از حقوق پدر به او ، تعلق خواهد گرفت .

مراحل دریافت حقوق پدر توسط دختر مطلقه

در خصوص مراحل دریافت حقوق پدر ، باید افزود که : دختری که به هر دلیلی ، از همسر خود جدا شده و یا حتی همسر او فوت کرده باشد ، باید با داشتن مدارکی مانند: گواهی فوت همسر و یا طلاق نامه ، به یکی از شعب تامین اجتماعی مراجعه نماید ، و از آن جا نسبت به دریافت نمودن مستمری خود ، اقدام نماید . بعد از تصویب شدن این قانون ، عده ای از دختران از همسر خود ، طلاق صوری می گرفتند و یا حتی عده ای به طور کل ازدواج شان را ثبت نمی کردند ، تا بتوانند از مستمری پدر شان ، دریافت نمایند . سازمان تامین اجتماعی هم ، به منظور جلوگیری کردن از این اقدامات ، بخشنامه ای ابلاغ نمود تا در صورتی که حداقل دو نفر شهادت دهند که دختر متوفی ، به جهت دریافت نمودن مستمری ، طلاق صوری گرفته است ، سازمان به طور کل پرداخت نمودن مستمری را قطع خواهد کرد .

مدارک لازم جهت دریافت حقوق پدر

از جمله مدارک لازم برای دریافت نمودن حقوق پدر ، عبارت است از :

۱ / ارائه نمودن درخواست برقراری مستمری توسط بازماندگان متوفی  ،

۲ / ارائه نمودن اصل کارت ملی و اصل شناسنامه متوفی بیمه شده ، همراه کپی آن ها،

۳ / اصل عقدنامه همسر متوفی و کپی آن ،

۴ / اصل گواهی فوت از ثبت احوال به همراه کپی ،

۵ / ارائه نمودن مدارک کفالت مادر و پدر ،

۶ / برای فرزندان پسر بالای هجده سال ، ارائه نمودن گواهی اشتغال به تحصیل تایید شده ،

۷ / ارائه نمودن نامه گواهی فرزندان دختر ، مبنی بر نداشتن شغل و یا نداشتن همسر،

۸ / در صورت لزوم ، ارائه نمودن مدارک احراز بروز حادثه ،

۹ / ارائه نمودن صورت نامه کمیسیون پزشکی ، مبنی بر از کار افتادگی فرد بیمه شده .

وکیل مجرب و متخصص جهت برقراری مستمری پدر به دختر مطلقه

نکته ای که باید به آن اشاره کرد ، این امر است که گاهی اوقات بخش نامه های مصوب سازمانی ، دلیل تضعیف حقوق بازماندگان می شوند . به عنوان مثال : کاهش طرح مستمری دختران ، و یا حتی قطع مستمری دختران مطلقه . در چنین مواقعی ، فرد می تواند برای مقابله نمودن با این قبیل بخش نامه ها ، به دیوان عدالت اداری شکایت نماید ، تا دیوان به آن موضوع رسیدگی کند . البته ، طی نمودن این پروسه برای فردی که به قوانین و مقررات آشنا نیست ، و همچنین از رویه دادگاه ها نیز مطلع نمی باشد ، بی شک بسیار دشوار خواهد بود . لذا شایسته است که افراد ، در هنگام مواجه شدن با مسائلی این چنینی ، پیش از آن که دست به هر اقدامی بزنند ، با وکیلی متخصص و مجرب مسائل خود را در میان گذارند ، و از دانش و تجربه او در این زمینه بهره مند شوند . در واقع ، سپردن ۰ تا ۱۰۰ امور به وکیلی کارآزموده و زبده ، باعث می شود فرد در کوتاه ترین زمان ممکن ، و به بهترین نحو به خواسته خود دست یابد .

  نقش دیوان عدالت جهت تعلق مستمری پدر به دختر مطلقه

وکلای با تجربه و متخصص دیوان عدالت اداری ، با صدها پرونده حقوقی موفق و همچنین ، با بیش از ده سال سابقه در زمینه برقراری مستمری پدر متوفی به دختر مطلقه ، آماده ارائه نمودن خدمات حقوقی در حیطه تامین اجتماعی به عموم هموطنان گرامی می باشند . عموم مردم به دلیل آشنا نبودن با قوانین تامین اجتماعی ممکن است از حق و حقوق قانونی خود دست بکشند، آنها می توانند با صرفه جویی در هزینه و وقت خود و تنها با تماس با گروه تخصصی وکلای دیوان عدالت اداری ، از مشاوره حقوقی کاملا رایگان با زبده ترین و با تجربه ترین وکلا ، برخوردار شوند و سپس با خاطر آسوده ، پرونده خود را به وکلای متخصص و کارآزموده دیوان بسپارند .

طبق ماده 86 قانون استخدام کشوری، وراث قانونی متوفی ،فرزندان و زوج یا زوجه دایمی و مادر و پدری که در کفالت متوفی بوده‌اند و همچنین نوادگانی‌که پدر و مادرشان فوت شده و درکفالت متوفی بوده اند، می‌باشند و بر اساس ماده 80 قانون تامین اجتماعی بازماندگان واجدشرایط بیمه شده متوفى در یکى ازحالات زیرمستمری اورادریافت خواهند کرد:

• فوت بیمه شده بازنشسته
• فوت بیمه شده ازکارافتاده کلى مستمرى بگیر
• فوت بیمه شدهایی که درده سال آخرحیات خود حداقل حـق بیمـه یک سال کار،مشروط بر اینکه ظرف آخرین سال حیات، حق بیمه 90روزکـاررا پرداخت کرده باشد.

امروزه برخی زنان متأهل برای بهره مندی ازمزایای بیمه عمر و مستمری والدین خود به جای عقد دائم صیغه ۹۹ ساله می کنند یا اینکه از همسرخود صوری طلاق میگیرن. طلاق صوری به طلاقی گفته می‌شود که زن و شوهر بطور قانونی از یکدیگر جداشوند درصورتی که هدف آن‌ها جدایی نبوده و با هم زندگی می کنند و به جهت سواستفاده از مزایای قانونی آن مانند معافیت فرزند از سربازی و یا دریافت مستمری والدین انجام می دهند، اماهمه حمایت‌های قانونی موجود برای یک زن متأهل را از خود سلب می‌کنند و زندگی خود را در معرض خطر فرو پاشی همیشگی قرارمی‌دهند.

براساس بخشنامه صندوق بیمه‌ای و بازنشستگی، چنانچه دو نفر به ادارات استانی شهادت بدهند که طلاق چنین افرادی صوری است، گزارش آن به سازمان مرکزی ارسال و مجوز متوقف شدن مستمری دختر صادرمی‌شود. درصورت احراز طلاق صوری برای دریافت مستمری والدین،فرزند دخترازدریافت مستمری محروم می‌شود وموظف است که مستمری دریافتی را بازپرداخت کند واگرمستمری دختر با مادر او تقسیم شده باشد به حقوق مادر ضرری وارد نمی شود.

رییس فراکسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی با رد برخی اخبار درباره اقدام مجلس برای تصویب طرح کاهش سهم دختران ازحقوق بازنشستگی پدربه دلیل افزایش طلاق های صوری، گفت: چنین طرحی دردستور کارمجلس قرار ندارد وبه نقل ازایرنا، ناهید حیدری مدیرکل امورمستمری‌های تامین اجتماعی با بیان اینکه خبر کاهش سهم دختران از حقوق بازنشستگی پدرمتوفی صحت ندارد، گفت: سهم مستمری پرداختی فرزندان دخترازحقوق بازنشستگی پدردرقانون تأمین اجتماعی کاهش نیافته است.

چه کسانی مشمول دریافت مستمری بیمه شده متوفی می شوند؟

به طور خلاصه اشخاصی که مشمول دریافت مستمری بیمه شده متوفی می شوند :

• همسردائم بیمه شده

ازدواج مجدد زن نیزمانع دریافت مستمری شوهراول نیست اما می تواند تنها یک مستمری وبیشترین مبلغ را دریافت کند ودرصورتی که زن حقوق داشته باشد می تواند پس ازفوت شوهرازحقوق ومستمری اوبهره‌ مند شود ومانعی برای دربافت آن وجود ندارد.

• شوهربیمه شده درصورتى که تحت تکفل همسرخودبوده ومعاش اوتوسط همسراوتأمین می شده
• پدرومادرتحت تکفل بیمه شده ومشروط براینکه سن پدرازشصت سال وسن مادرازپنجاه وپنج سال متجاوزباشدیاطبق نظرکمیسیون پزشکى موضوع ماده 91این قانون ازکارافتاده شناخته شودودرهر حال ازسازمان مستمرى دریافت ننمایند
• فرزندان بیمه شده که داراى یکى از شرایط زیر باشند:

الف ) فرزند دخترکه مجرد باشد و شاغل نباشد

ب ) فرزند پسرکه کمترازهجده سال تمام داشته باشـد و یا منحصراً طبق گواهى یکى ازمؤسسات رسمى وآموزشى به تحصیل اشتغال داشته باشد و یا در اثربیمارى یا نقص عضو طبق گواهى سازمان تأمین خدمات درمانى قادربه کارنباشد.

سهم مستمری هر یک از بازماندگان بیمه شده متوفی چقدر است؟

براساس ماده 83 قانون بیمه تامین اجتماعی سهم مستمرى هریک ازبازماندگان بیمه شده متوفى به شرح زیرمى باشد :

1. میزان مستمرى همسر بیمـه شـده متـوفى معـادل پنجـاه درصـد مسـتمرى استحقاقى بیمه شده است ودرصورتى که بیمه شده داراى چند همسر دایـم باشد مستمرى به تساوى بین آنها تقسیم خواهد شد .
2. میزان مستمرى هرفرزند بیمه شده متوفى معادل بیست وپنج درصد مستمرى استحقاقى بیمه شده مى باشد ودرصورتى که پدرومـادر را از دسـت داده باشـد مستمرى او دو برابر میزان مذکورخواهد بود .
3. میزان مستمرى هر یک از پدر و مادر متوفى معادل بیسـت درصـد مسـتمرى استحقاقى بیمه شده مى باشد ومجموع مستمرى بازماندگان بیمه شده متوفى نباید ازمیزان مستمرى استحقاقى متوفى تجاوز نماید هرگاه مجموع مسـتمرى از ایـن میزان تجاوز کند سهم هریک ازمستمرى بگیران به نسبت تقلیل داده مى شـود و دراین صورت اگریکى ازمستمرى بگیران فوت شود یـا فاقـد شـرایط اسـتحقاقى دریافت مستمرى گردد سهم بقیه آنان با توجه به تقسیم بندى مذکور دراین ماده افزایش خواهد یافت ودرهرحال بازماندگان بیمـه شـده ازصددرصـد مسـتمرى بازماندگان متوفى استفاده خواهند کرد

براساس صدور رأی وحدت رویه درمورد برقراری مستمری بازماندگان نوه اناث دیوان عدالت اداری وبه موجب بند (ب) قانون اصلاح تبصره ۲ ماده واحده قـانون اجـازه پرداخت وظیفه و مستمری وراث کارمندان در مورد فرزندان و نوادگان اناث ،حقوق وظیفـه سهم فرزنـدان وکلیه نـوادگان اناث،مشمولین قانون استخدام نیروی مسلح وقانون تأمین اجتماعی که طبق قوانین و مقررات مربوط برقرارشده یا بشود با رعایت کلیه قوانین و مقررات مورد عمل به شرط نداشتن شوهروشغل قابل پرداخت است وبا توجه به اصل ۲۹ قانون اساسی که برخورداری از تأمین اجتماعی را حق همگانی تلقی کرده و دولت را موظف کرده طبق قوانین، خدمات و حمایت های مالی مربوطه را برای یکایک افراد کشور تأمین نماید، بنابراین نوادگان اناث مطلق مشمولین قانون تأمین اجتماعی اعم از کارکنان دولت و مشمولین قانون کار در صورت نداشتن شغل و شوهر و در صورتی که احراز شود تحت کفالت اجداد خود بوده اند، مشمول استفاده از حقوق وظیفه اجداد خود هستند و در این خصوص تفاوتی بین مشمولین قانون تأمین اجتماعی که جزء کارکنان دولت بوده و یا مشمول مقررات قانون کار می باشند وجود ندارد.

چند درصد از حقوق پدر به دختر مطلقه تعلق می گیرد؟

سهم هر کدام از دختران متوفی بیست و پنج درصد از مستمری استحقاقی است. اگر هم پدر و هم مادر دختران فوت شده باشند، این میزان دو برابر (۵۰٪) خواهد شد. همان‌گونه که قبلا گفتیم این مستمری تا زمانی که دختران به عقد کسی در نیامده باشند و شاغل نباشند پرداخت می‌شود.

آیا حقوق پدربزرگ به نوه مطلقه می رسد؟

ممکن است این سوال ، ذهنی بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده باشد ، که آیا به نوه مطلقه ، حقوق پدربزرگ می رسد یا خیر ؟ در واقع برای دست یافتن به پاسخ این سوال ، نیاز است که فرد با وکیلی مجرب و کاربلد ، که سال ها به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت می کند ، و پرونده های بسیار زیادی را به بهترین نحو ممکن و در کوتاه ترین زمان ، به سرانجام رسانده است ، مشورت نمایند . تا تمامی سوالات و ابهامات آنان ، بر طرف شود .

به عبارت دیگر می توان این طور گفت که : حقوق پدربزرگ ، زمانی به نوه مطلقه می رسد که نوه تحت تکفل پدر بزرگ باشد، مجرد و یا مطلقه باشد و همچنین فاقد بیمه و بیکار باشد. لازم‌ به ذکر است که : در غیر این صورت ، حقوق پدر بزرگ به نوه مطلقه نخواهد رسید .

اصول بیست و بیست و نه قانون اساسی

از نظر قانون ، فقط زن دائم و شوهر ، فرزندان اناث و ذکور ( با شرایطی ) و در نهایت پدر و مادر متوفی ( با شرایطی ) ، از مستمری فرد متوفی می‌ توانند بهره ببرند . ولی در قانون چیزی در خصوص دریافت مستمری نوه ، ذکر نشده است. و به همین سبب این امر سبب بروز و حدوث اختلافاتی شد . تا این که دیوان عدالت اداری در این مورد، رای صادر نمود . در این رای ، به اصول ۲۰ و ۲۹ قانون اساسی ، اشاره شده است .

در اصل بیست قانون اساسی ، آمده که : تمامی افراد ، چه زن و چه مرد در حمایت یکسان قانون قرار دارند و از تمامی حقوق سیاسی ، انسانی ، فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی ، با رعایت موازین اسلامی ، برخوردار می باشند و در اصل بیست و نهم قانون اساسی نیز ، ذکر شده که : برخوردار شدن از تامین اجتماعی از نظر پیری ، درماندگی ، بازنشستگی ، بیکاری ، بی سرپرستی ، از کارافتادگی، حوادث و سوانح و نیاز داشتن به مراقبت های پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ، به صورت بیمه و … حقی همگانی می باشد که دولت موظف است بر اساس قوانین از محل درآمد های حاصل از مشارکت مردم و همچنین درآمد های عمومی ، حمایت های مالی و خدمات خود را برای تمامی افراد کشور ، تامین نماید.

جمع بندی

براساس قانون بعد از فوت پدر مستمری وی در شرایطی خاص به دختر می رسد.  ما در این جا به این شرایط می پردازیم . براساس قانون  جدید سازمان تامین اجتماعی دختر در صورتی که بیکار بوده  و یا مطلقه باشد و به منزل پپدری برگشته باشد بعد از فوت پدر می تواند 25 درصد از حقوق وی را دریافت نمادید. باقی حقوق نیز در این شرایط 50 درصد به مادر می رسد و سهم هر کدام از فرزندان دیگر نیز در صورت داشتن شرایط 25 درصد باقی مانده می باشد . برای این امر نیز دختر می تواند بعد از فوت پدر طی درخواستی از سازمان تامین اجتماعی  تقاضای  برقراری مستمری پدر  برای خود را بنماید و در این مورد سازمان تامین اجتماعی نیز براساس شرایط  می تواند  اقدام به بررسی امر نموده و در انتها مستمری برای فرد برقرار می شود . اما سازمان تامین اجتماعی ممکن است در این رابطه  با بررسی موضوع رای به عدم پرداخت مستمری صادر نماید بدین صورت که فرد  نمی تواند ان را دریافت نماید ، در این صورت می تواند علیه سازمان تامین اجتماعی اقدام به طرج شکایت در این باره بنماید. در زیر یک نمونه رای دیوان عدالت اداری را در خصوص موضوع فوق خواهیم ارود.