براساس قوانین جمهوری اسلامی، پیشبرد سریع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی وطرح های رفاهی درهر روستا، بخش، شهر، شهرستان يا استان تنها ازطریق همكاری ومشارکت مردم با نظارت شورای شهر و روستا امکان پذیراست وجهت جلوگيری ازتبعيض و‌جلب همكاری درتهيه طرح های عمرانی و رفاهی استانها ونظارت براجرای و هماهنگی آن، شورای عالی استانها با حضور نمايندگان شوراهای استان تشكيل می شود.
جلسات شوراهای روستا به دعوت بخشداروشورای شهربه دعوت فرمانداربه صورت علنی وبا حضور دوسوم اعضای اصلی رسميت می يابد وتصميمات با اكثريت مطلق آرای حاضرين اتخاذ می شود. جلسات به صورت غیرعلنی با تصويب دوسوم اعضای حاضردرجلسه تشکیل می شود.به منظوررسيدگی به شكايات مبنی برانحرافات ازوظايف قانونی، تخلفات و اعتراض به نقض قوانین و مقررات توسط شوراهای شهر و روستا هيأت های حل اختلاف باحضوراعضای زیرتشکیل می شود:
- هيأت مركزی حل اختلاف جهت رسيدگی به شكايات ازشورای استان وشورای عالی استانها و شورای شهرتهران
- يكی ازمعاونين رئيس جمهوربا معرفی رئیس جمهور
- معاون وزارت كشورودبیرهیأت
- يكی ازمعاونين ديوان عدالت اداری به انتخاب رئيس ديوان
- يكی ازمعاونين دادستان كل كشوربه انتخاب دادستان كل كشور
- دونماینده مجلس شورای اسلامی به پيشنهاد كميسيون شوراها وامورداخلی كشوروتصويب مجلس شورای اسلامی
- سه عضوازاعضای شورای عالی استانها
- هيأت حل اختلاف استان جهت رسیدگی به شكايات ازشورای شهروشهرستان
- رياست استاندار
- رئيس كل دادگستری استان
- يك عضو ازاعضای شورای استان به انتخاب شورا
- دو نماینده مجلس شورای اسلامی آن استان
- هيأت حل اختلاف شهرستان جهت رسیدگی به شکایات ازشورای روستا وبخش
- رياست فرماندار
- رئيس دادگستری شهرستان
- دوعضوازاعضای شورای شهرستان به انتخاب شورا
- يك نفرازاعضای شورای استان به انتخاب هيأت حل اختلاف استان
درصورت احراز تخلفات زیر به مجازات معین شده محکوم می شود:
- ازدست دادن شرایط عضویت
- توقف،اخلال یا قصوردرانجام وظايف قانونی
- انجام اعمال خلاف شؤون اعضای شورا
مجازات های معین شده :
- اخطاركتبی بادرج درپرونده شورابدون اعلان عمومی
- كسرازحقوق،حق الجلسه و…حداكثرتايك سوم ازيك ماه تا يك سال
- محروميت ازعضويت درهيأت رئيسه ونمايندگی …حداقل به مدت يك سال وسلب عضويت دائم یا موقت از يك ماه تا يك سال یاباقيمانده دوره شورا
- ممنوعيت ثبت نام درانتخابات شوراها دائم یا حداقل برای يك دوره
اعضای شورامی توانند ازتاريخ ابلاغ رأی ظرف بيست روزبه آرای صادره درهيأت حل اختلاف مركزی اعتراض نمایدو هيأت خارج ازنوبت به موضوع رسيدگی می کند. هرگاه اعضای شورابه سلب عضويت محکوم گردد و یا درصورت اعتراض به آرای هیأت حل اختلاف مرکزی می تواند به ديوان عدالت اداری دادخواست خود را تقدیم نمايد.
